«اکوسیستم کارآفرینی» به مجموعه افراد، سازمان ها، روش ها، قوانین، رویدادها و غیره در یک محدوده جغرافیایی گفته می شود که بر فعالیت های کارآفرینی (و نه اشتغالزایی) در آن منطقه، اثر می گذارد. سازمان یافتن یک اکوسیستم کارآفرینی به حداقل یک دهه تلاش و تعهد و حضور مفید همه این اجزا نیاز دارد.
اکوسیستم کارآفرینی چیست؟
اکوسیستم یا «زیست بوم» یا «بوم سازگان» در لغت به معنی مجموعه ای از جانداران، عناصر طبیعی و محیط جغرافیایی است که در تعامل قانونمند با یکدیگر، به تعادل دست یافته اند. این واژه در سال ۱۹۳۵ بوجود آمده است.
«اکوسیستم کارآفرینی» به مجموعه افراد، سازمان ها، روش ها، قوانین، رویدادها و غیره در یک محدوده جغرافیایی گفته می شود که بر فعالیت های کارآفرینی (و نه اشتغالزایی) در آن منطقه، اثر می گذارد. سازمان یافتن یک اکوسیستم کارآفرینی به حداقل یک دهه تلاش و تعهد و حضور مفید همه این اجزا نیاز دارد.
این یادداشت صرف آشنایی با ارکان نوشته شده است و هم چنین شما می توانید مصاحبه کسی که اولین اکوسیستم کارآفرینی را بنیان نهاد را مطالعه کنید.
بهتر است ابتدا نگاهی ساده به اجزای اصلی «اکوسیستم کارآفرینی» بیندازیم و لازم است ذکر کنم که هیچ یک از این اجزا، از حق مالکیت برخوردار نبوده و صرفاً تعامل مسؤولانه و دلسوزانة آنها با یکدیگر است که به تکامل سریع و هوشمندانة یک اکوسیستم کارآفرینی کمک میکند:
1- دولت و سازمانهای دولتی (Government): از استانداری ها گرفته تا سازمان فناوری ارتباطات، اداره کار، و معاونت علم و فناوریِ ریاست جمهوری. این سازمانها دو وظیفه اصلی بر عهده دارند: «مهیا کردن زیرساخت های فنی و قانونی» و «تسهیل گردش کار و هماهنگی ها».
2- شرکتهای بزرگ (Big companies): که طبق تعریف بانک مرکزی، بنگاه های صنعتی یا تجاری با بیش از یکصد حقوق بگیر هستند. این شرکت ها با اعلام کردنِ نیازها و مشکلات خود، باعث شکل گیری سازمان های نوپا یا استارتاپ هایی میشوند که برای برطرف کردن آن مشکلات، تلاش می کنند. البته در حالت آرمانی، Spin off ها از دل این شرکت ها بیرون می آیند(کارآفرینی سازمانی).
3- سازمانهای خیریه، حمایتگر و انجمن های رسمی و غیررسمی ( NGOs and Philantrophy ): سازمانهای مردم نهاد و مشارکتی و غیرحکومتی که با انواع حمایتهای خود – شامل برگزاری رویدادها، جلسات، گردهم آیی ها، جشنواره های کارآفرینی، تجمیع امکانات و غیره – به تسهیل کارآفرینی کمک می کنند.
4- رسانه ها (Media): اعم از نوشتاری، دیجیتال، تصویری یا غیرتصویری – در مقیاس محلی یا ملی – که علاوه بر انعکاس فعالیت ها و اطلاع رسانی برای جامعه کارآفرینان، به فرهنگ سازی درباره مشکلات کارآفرینان، به ویژه پذیرش مجدد شکست خوردگان، اقدام می کنند.
5- سرمایه گذاران (Investors): در مقیاس خرد یا کلان، که تامین مالی در مراحل مختلف و در قالب های مختلف فرشتگان، خطرپذیران VCs، جمع سپاری، قرض الحسنه، فرابورس و … را به عهده دارند.
6- علاقه مندان (Cheer leaders): شامل مردم و شرکت هایی که صرفاً برای علاقه و بدون مسؤولیت خاص، به عنوان مشوق و ناظر و گاهی فعالین در شبکه های اجتماعی، به این حوزه وارد می شوند.
7- مروّجین (Evangelist): یعنی افراد و شرکت هایی که فراتر از علاقه صرف، به ترویج و تشویق کارآفرینان مشغول شده، علاوه بر برخورداری از کاریزما (جاذبه استثنایی)، روابط شغلی و کاریِ گسترده خود را در خدمت دیگران قرار داده و خود را متعهد به حضور طولانی و جدی در اکوسیستم می دانند.
8- سازمان های واسط و تشکیلات صنفی (Intermediary Organization): از قبیل سازمان های نظام صنفی، کانون کارآفرینی و غیره که بیشتر به عنوان جمع بندی کننده نظرات، متمرکز کننده فعالیت ها، و سخنگوی فعالان و کارآفرینان هستند.
9- شتابدهنده ها (Accelerators): مجموعه هایی چابک و متمرکز هستند که در کنار تأمین مالی اولیه در ازای دریافت درصدی از سهام (معمولاً ۸ تا ۲۰%) به مدتی در حدود شش ماه، برای سازمان های نوپا، فضای کار، برنامه عملیاتی، آموزش های مرتبط، و جلسات ارائه به سرمایه گذاران را مهیا می کنند. تیم های دانشگاهی و یا غیر دانشگاهی میتوانند در این مراکز جذب شوند.
10- مراکز آموزشی (Train and Educate): از آموزش و پرورش گرفته تا دانشگاه و مراکز آموزشی آزاد، که تربیت کننده نیروی متخصص برای سازمان های نوپا هستند. لازم به یادآوری است که نخبگان و متخصصان (Talent) از کارآفرینان (Entrepreneur) متمایز بوده و مسیر جذب و آموزش این دو گروه با هم متفاوت است.
11- انکوباتورها و مراکز رشد دانشگاهی (Incubator): که با توجه به امکانات و بودجه خود می توانند نقش موثری در راه اندازی و تجاری سازی اختراعات و دانشهای آکادمیک داشته باشند. مانند شتابدهنده ها عمل می کنند ولی این مراکز فقط تیم های دانشگاهی را جذب می کنند و همچنین به دلیل عدم دریافت درصد و سهم از شرکت نوپا، اشتیاق کمتری برای موفقیت تیم ها دارند.
12- مهیا کنندگان خدمات (Formalize): از قبیل وکلا، گرافیست ها، حسابداران، مشاوران کسب وکار، ثبت شرکت، بیمه، اداره کار و مالیات، که در مراحل اولیه شکل گیری سازمانهای نوپا، خدمات ارزان و حرفه ای به آنها ارایه می کنند.
13- مراکز کاروندی و جمع کاری ( Workspace and Co-working space ): به عنوان مکان های مهیا کننده امکانات اولیه برای کار کردن سازمان های نوپای مستقل بوده و امکاناتی مانند میز کار، اینترنت، اتاق جلسات، پذیرایی، امکانات اداری و تلفن دارند.
14- سازمان های نوپا (اکثراً Startup): که هسته این اکوسیستم بوده، در آنها هم متخصصان و هم کارآفرینان درقالب یک گروه در کنار یکدیگر حاضر بوده و در حوزه های فناوری اطلاعات، اختراعات، سخت افزارها، دانش بنیان ها، بین رشته ای، صنایع مختلف، امور اجتماعی، بازی و غیره فعال هستند.
15- مربیان (Coaches and Mentors): این دو از لحاظ تخصصی با هم فرق دارند ولی به طور کلی افرادی هستند که علاوه بر برخورداری از دانش و تجربه مناسب، دارای حس و روحیه نوع دوستی و کمک به دیگران بوده و همچنین شبکه و روابط کاری گسترده خود را در اختیار سازمان های نوپا و کارآفرینان قرار می دهند.
شما می توانید در مورد بوم اکوسیستم کارآفرینی هم مطالعه کنید.
این مطلب در شماره بهمن ۹۴ نشریه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان اصفهان نیز چاپ شده است .
منبع: www.isfahanplus.ir
Comments